- Biologiczne, psychologiczne i środowiskowe czynniki ryzyka uzależnienia od substancji psychoaktywnych
- Psychoterapia – definicje i cele
- Koncepcja uzależnienia wg E. Jellinka
- Teorie psychoterapii: poznawczo-behawioralne, psychodynamiczne, humanistyczne, systemowe - założenia, cele, metody
- Transteoretyczny model zmiany wg J. Prochaska, C. DiClemente – etapy zmiany i ich charakterystyka, rola terapeuty na każdym etapie zmiany
- Koncepcja samoleczenia E., J. Khantziana
- Model salutogenezy Antonowskiego
- Relacja terapeutyczna w różnych modelach terapii (poznawczej, behawioralnej, humanistyczno-egzystencjalnej, psychodynamicznej, systemowej)
- Czynniki leczące w psychoterapii grupowej oraz stadia tworzenia grupy terapeutycznej (wg I. Yaloma)
- Opór w psychoterapii, jego znaczenie w różnych nurtach psychoterapii (podejściu psychodynamicznym, poznawczo-behawioralnym, w tym Enrighta, humanistycznym, dialogu motywującym)
- Społeczność terapeutyczna jako metoda leczenia osób uzależnionych, główne założenia, cele i techniki
- Integracyjny model terapii uzależnienia – charakterystyka, cele i metody (J. Mellibruda, Z. Sobolewska - Mellibruda)
- Model Minnesota w leczeniu uzależnień – podstawowe założenia, cele, metody
- Indywidualne plany terapii – cele i charakterystyka indywidualnego planu terapii
- Specyficzne i niespecyficzne czynniki leczące w psychoterapii – indywidualnej i grupowej
- Dialog motywujący -cechy i techniki
- Założenia koncepcji allostazy (Koob, Le Moal)
- Hierarchia potrzeb ludzkich wg A. Maslowa
- Teoria potrzeb J. Watson
- Założenia teorii zachowania zasobów S. Hobfola
- Psychobiologiczne modele głodu substancji psychoaktywnych
- Podstawowe zasady interwencji kryzysowej
- Rola mechanizmów obronnych w uzależnieniach i zaburzeniach lękowych
- Postępowanie terapeutyczne z pacjentem uzależnionym wykazującym współistniejące zaburzenia psychiczne
- Treningi umiejętności psychospołecznych – cele i podstawowe zasady
- Proces komunikowania się w relacji pacjent- terapeuta
- Uzależnienia behawioralne (od czynności) – modele wyjaśniające i modele terapii, metody i techniki
Praca z osobami bliskimi osób uzależnionych
- Terapia systemowa – założenia, cele, metody i techniki
- Terapia par – założenia, cele, wskazania i przeciwwskazania do terapii par
- Zjawisko tzw. współuzależnienia – rozumienie zjawiska, jego charakterystyka. Czynniki sprzyjające powstawaniu tzw. współuzależnienia. Założenia, fazy i cele integracyjnej psychoterapii tzw. współuzależnienia
- Przemoc domowa- formy przemocy, zasady pomocy terapeutycznej osobom doświadczającym przemocy i osobom stosującym przemoc
- Zespół stresu pourazowego u osób doświadczających przemocy domowej – charakterystyka, formy pracy z osobami doświadczającymi PSTD w związku z przemocą domową
- Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) – charakterystyka problemu, cele, metody i techniki terapii, czynniki sprzyjające powstaniu tzw. syndromu DDA, jego wpływ na funkcjonowanie jednostki, wskazania i przeciwwskazania do psychoterapii grupowej, cele integracyjnej psychoterapii grupowej dla DDA, zaburzenia osobowości najczęściej korelujące z tzw. syndromem DDA
- Oddziaływania terapeutyczne wobec osób z populacji ze szczególnymi potrzebami w psychoterapii uzależnień
Psychopatologia
- Psychopatologia ogólna i szczegółowa, pojęcie choroby i zaburzenia psychicznego
- Podstawowe objawy zaburzeń psychicznych
- Zespoły zaburzeń psychicznych i zaburzeń osobowości
- Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych i nowych substancji psychoaktywnych, zgodnie z klasyfikacją ICD 10
- Zaburzenia psychiczne i zaburzenia osobowości współistniejące z używaniem alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych i nowych substancji psychoaktywnych
- Modele głodu substancji psychoaktywnych wg G., A. Marlatta, Gordona, Gorskiego, Verheula,
- Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
- Używanie substancji psychoaktywnych a ryzyko samobójstwa
- Neurobiologiczne mechanizmy uzależnień
- Psychopatologia dzieci i młodzieży
Farmakoterapia w terapii osób uzależnionych
- Leczenie zespołów abstynencyjnych
- Farmakoterapia w uzależnieniach
- Leczenie substytucyjne- wskazania, przeciwskazania, korzyści dla pacjenta
Prawne aspekty
- Prawne aspekty terapii uzależnień, w tym zobowiązanie do leczenia w przypadku uzależnienia od alkoholu, świadoma zgoda pacjenta na leczenie (osoby dorosłe i postępowanie wobec małoletnich), prawa pacjenta, wszczęcie procedury wydawania Niebieskiej Karty
Oddziaływania psychospołeczne ukierunkowane na poprawę zdolności funkcjonowania społecznego pacjentów
- Rola grup samopomocowych – AA, NA, DDA
- Podejście ograniczania szkód zdrowotnych i społecznych
- Model ograniczonego picia
- Zintegrowany model opieki nad pacjentem uzależnionym
Lektury obowiązkowe do egzaminu końcowego przeprowadzanego na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 17 kwietnia 2019 w sprawie szkolenia w dziedzinie uzależnień (tzw. ścieżka wspólna szkolenia)
|
L.P. |
AUTOR/AUTORZY |
TYTUŁ POZYCJI |
WYDAWNICTWO |
ROK WYDANIA |
|
1. |
Baumeister T., Heatherton R., Tice D. |
Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji. |
PARPA |
2000 |
|
2. |
Clark D., Beck A. T. |
Zaburzenia Lękowe |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
2018 |
|
3. |
Beck A., T. Wright C.F. i inni |
Terapia poznawcza uzależnień |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
2007 |
|
4. |
Bętkowska-Korpała B., Gąsior K., Maciek-Haściło B., Ryniak J. |
Krótkoterminowa terapia par. |
PARPA, 2016 publikacja dostępna na stronie https://www.parpa.pl/phocadownloadpap/Uzaleznienie/Krotkoterminowa%20terapia%20par.%20Proces%20zdrowienia%20w%20uzaleznieniu%20-%20tresc.pdf |
2016 |
|
5 |
Bilikiewicz A. |
Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny Rozdziały: 1.Psychopatologia ogólna (Wciórka J.) 2.Zaburzenia psychiczne spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych (Habrat B.) 3. Samobójstwa i zaburzenia psychiczne (Pużyński S.) |
Wydawnictwo Lekarskie PZWL |
2011 |
|
6. |
Chodkiewicz J. |
Głód alkoholu - konceptualizacja, wybrane modele i metody pomiaru |
Alkoholizm i Narkomania nr 27 (2014) publikacja dostępna na stronie https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0867436114700197?token=648DB63C8F2BFA751A4CFAA611F45FFC5469FDB2AB4ABD561C74190265373F6EF0F588632B9FF4A427EF3ABA76EF0652&originRegion=eu-west-1&originCreation=20220713151634 |
2014 |
|
7. |
Cierpiałkowska L., Ziarko M. |
Psychologia uzależnień - alkoholizm |
Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne |
2010 |
|
8. |
Cierpiałowska L., Chodkiewicz J. |
Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu |
Wydawnictwo Naukowe PWN |
2020 |
|
9. |
Connors G.,J., DiClemente C.,C. i inni |
Etapy zmiany w terapii uzależnień |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskigo |
2013 |
|
10. |
Corey M., S., Corey G. |
Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej |
Instytut Psychologii Zdrowia PTP |
2002 |
|
11. |
Czabała Cz. |
Czynniki leczące w psychoterapii |
Wydawnictwo Naukowe PWN |
2002 |
|
12. |
Fudała J. |
Poza paradygmatem abstynencji - ograniczanie picia jako cel terapii |
Wydawnictwo Edukacyjne Remedium |
2017 |
|
13. |
George de Leon |
Społeczność terapeutyczna |
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii |
2003 |
|
14. |
Gossop M. |
Nawroty w uzależnieniach |
PARPA |
1997 |
|
15. |
Grzesiuk L. (red.nauk.) |
Psychoterapia. Teoria |
Wydawnictwo Eneteia |
2005 |
|
16. |
Grzesiuk L. (red.nauk.) |
Psychoterapia. Praktyka |
Wydawnictwo Eneteia |
2006 |
|
17. |
Grzesiuk L., Suszek H. (red.) |
Psychoterapia. Szkoły i metody |
Wydawnictwo Eneteia |
2005 |
|
18. |
Heaton J., A. |
Podstawy umiejętności terapeutycznych |
Gdańśkie Wydawnictwo Psychologiczne |
2005 |
|
19. |
ICD-10 |
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne |
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius |
1998 |
|
20. |
Jabłoński P., Bukowska B., Czabała Cz. (red) |
Uzależnienie od narkotyków |
Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, 2012 publikacja dostępna na stronie: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=3620200 |
2012 |
|
21. |
Kottler J.A. |
Skuteczny terapeuta |
GWP |
2003 |
|
22. |
Kratochwil S. |
Podstawy psychoterapii |
Zysk i S-ka Wydawnictwo |
2003 |
|
23. |
Mellibruda J., Sobolewska-Mellibruda Z. |
Integracyjna psychoterapia uzależnienia |
Instytut Psychologii Zdrowia IPZ |
2006 |
|
24. |
Miller W., Forcehimes A., A., Zweben A. |
Terapia uzależnień. Podręcznik dla profesjonalistów |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
2014 |
|
25. |
Miller W., R., Rollnick S. |
Dialog motywujący |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
2010 |
|
26. |
Monti P.M., Abrams D., B. i in. |
Trening konstruktywnych zachowań |
Instytut Psychologii Zdrowia PTP |
2007 |
|
27. |
Prochaska J., O., Norcross J., C. |
Systemy psychoterapeutyczne |
Instytut Psychologii Zdrowia PTP |
2006 |
|
28. |
Pużyński S., Wciórka J. |
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. |
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne ,,Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii |
1998 |
|
29. |
Rosenhan D.L., Seligman M. E. P, Walker E. F. |
Psychopatologia |
Zysk i S-ka |
2003 |
|
30. |
Wojnar M. |
Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu |
PARPA, 2017 publikacja dostępna na stronie https://www.parpa.pl/phocadownloadpap/Uzaleznienie/Medyczne%20aspekty%20uzaleznienia%20od%20alkoholu%20-%20ksiazka.pdf |
2017 |
|
31. |
Woronowicz B. T. |
Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia |
Media Rodzina |
2009 |
|
32. |
Yalom I., Leszcz M. |
Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka |
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
2006 |
|
33. |
Cierpiałowska L., Sęk H. |
Psychologia kliniczna t.1 |
Wydawnictwo Naukowe PWN |
2005 |
|
34 |
Bętkowska – Korpała B. (red) |
Uzależnienia w praktyce klinicznej – zagadnienia diagnostyczne |
PARPA Parpamedia W-WA |
2009 |
|
35 |
Miller W., R., Muńoz R., F., |
Picie pod kontrolą. Skuteczne sposoby na umiarkowanie. |
Fundacja Dolce Vita |
2020 |
|
36 |
Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L. |
Uzależnienia behawioralne |
Wydawnictwo Naukowe PWN |
2018 |
|
37 |
Rowicka M. |
Uzależnienia behawioralne. Terapia i profilaktyka |
Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Fundacja Praesterno. 2015: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=4618289 |
2015 |
|
38 |
Verster A., Buning E. |
Skuteczność leczenia substytucyjnego uzależnienia od opiatów |
Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=524801 |
2002 |
|
39 |
WHO |
Wytyczne farmakoterapii uzależnienia opioidowego |
Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomania, 2018, dostępna ma stronie: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=8569591 |
2018
|
|
40 |
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi ( w szczególności Rozdział 2 Postępowanie w stosunku do osób nadużywających alkoholu, w części skierowania na leczenie odwykowe przez Sąd i uprawnień Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) |
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19820350230/U/D19820230Lj.pdf |
|
|
|
41 |
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (w szczególności Rozdział 4 Postępowanie z osobami uzależnionymi) |
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20051791485/U/D20051485Lj.pdf |
|
|
|
42 |
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego |
|
|
|
|
43 |
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
|
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20090520417/U/D20090417Lj.pdf |
|
|
|
44 |
Kodeks Etyki Terapeuty Uzależnień |
http://www.kodeksetyki.pl/aktualnosci/13/projekt-nowego-kodeksu-etyki-terapeuty-uzaleznien |
|
|
