„Program Domowych Detektywów" Instytutu Psychiatrii i Neurologii, będący polską adaptacją amerykańskiego programu "Slick Tracy Home Team Program", jest szkolnym programem profilaktyki uniwersalnej adresowanym do uczniów szkół podstawowych w wieku 10-12 lat. Głównym celem programu jest zapobieganie inicjacji alkoholowej wśród uczniów poprzez zachęcenie rodziców do rozmawiania z dziećmi na temat alkoholu, wprowadzenie rodzinnych zasad dotyczących picia a ponadto poprzez wzmocnienie takich czynników chroniących jak m.in. normy rówieśnicze, wiedza na temat alkoholu, umiejętności społeczne młodzieży.
Program składa się z 8 godzin zajęć prowadzonych przez nauczyciela przy udziale liderów młodzieżowych. Zajęcia dostarczają informacji na temat m.in. konsekwencji używania alkoholu, sposobów reklamowania napojów alkoholowych, presji rówieśniczej. Część domowa programu - prowadzona równolegle z zajęciami w klasie - polega na wspólnym wykonywaniu przez dzieci i rodziców określonych zadań zawartych w materiałach pomocniczych. Zajęcia kończące to wspólne spotkanie wszystkich uczestników programu: uczniów, rodziców i gości.
Rezultaty ewaluacji programu potwierdziły, że program jest skuteczny w ograniczeniu używania alkoholu przez uczniów, wpływa pozytywnie na poprawę w rodzinie komunikacji na temat używania substancji psychoaktywnych (alkoholu i papierosów) a także pogłębia wiedzę uczniów na temat alkoholu. Ewaluacja badająca odroczone efekty programu dowiodła jego skuteczności w zakresie wzmocnienia pożądanych postaw uczniów oraz zwiększenia rzetelnej wiedzy na tematy związane z piciem alkoholu. Program zaadaptowany, wdrożony i koordynowany przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie jest realizowany w Polsce od 1999 roku, corocznie uczestniczy w nim około 10 tys. uczniów i ich rodziców.
„Program Przeciwdziałania Młodzieżowej Patologii Społecznej" Fundacji Praesterno jest pozaszkolnym programem profilaktyki selektywnej skierowanym do młodzieży w wieku 13-19 lat eksperymentującej ze środkami psychoaktywnymi i/lub charakteryzującej się innymi wskaźnikami zagrożenia wykluczeniem społecznym. Formę pracy stanowią psychokorekcyjne grupy wsparcia, których celem jest wspomaganie nabywania przez podopiecznych umiejętności zaspokajania potrzeb psychoemocjonalnych w sposób akceptowany społecznie. Program trwa ok. 10 miesięcy. Grupy wsparcia stają się dla uczestników rówieśniczymi grupami odniesienia, w których normy i relacje są monitorowane przez zespół prowadzących (psychologów i/lub pedagogów). Praca w grupach wspomagana jest pracą środowiskową - w szkołach oraz z opiekunami prawnymi młodzieży. Ewaluacja pokazuje, że uczestnictwo w programie polepsza funkcjonowanie psychospołeczne młodzieży, akceptacja w środowisku szkolnym, zmniejsza izolację społeczną młodzieży. Zahamowaniu ulega rozmiar używania przez młodzież środków psychoaktywnych. Program jest realizowany od 1994 roku, początkowo przez Agencję Doradztwa Zawodowego AD a następnie przez Fundację Praesterno, aktualnie w 8 miastach (Bielsko Biała, Bydgoszcz, Gdańsk, Kraków, Lublin Łódź, Puławy, Wrocław). W każdej edycji programu bierze udział ok. 420 osób.
„Szkolna Interwencji Profilaktyczna" Instytutu Psychiatrii i Neurologii jest programem profilaktyki selektywnej adresowanym do uczniów w wieku 11-18 lat sięgających po substancje psychoaktywne. Celem interwencji profilaktycznej jest pomoc uczniowi oraz jego rodzicom w rozwiązaniu problemu, jakim jest sięganie po środki psychoaktywne lub sporadycznie łamanie innych zasad szkolnych przez dziecko. Metoda interwencji składa się z: diagnozy skali problemu ucznia, porady, motywowania ucznia do zmiany zachowania poprzez opracowany wspólnie z rodzicami kontrakt oraz monitorowanie jego realizacji.Wyniki ewaluacji programu wskazują na przydatność metody szkolnej interwencji profilaktycznej do rozwiązywania różnorodnych trudnych sytuacji występujących w szkole. Metoda interwencji była w szkołach wykorzystywana do rozwiązania różnych konfliktowych sytuacji tj. wagarowanie, udział w bójkach, a nie tylko w sytuacjach sięgania przez ucznia po substancje psychoaktywne. Program ma charakter ogólnopolski, jest realizowany od 2001 roku.
Program „Środowiskowa Profilaktyka Uzależnień" Lubelskiego Towarzystwa Zapobiegania Patologiom Społecznym „Nowa Kuźnia" to program profilaktyki selektywnej adresowany do dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych patologią społeczną. Cel programu to osiągnięcie zmian w funkcjonowaniu społecznym uczestników programu - ograniczenie zachowań aspołecznych i kontaktu ze środkami psychoaktywnymi, przy jednoczesnym stworzeniu tym osobom możliwie sprzyjających warunków do prawidłowego rozwoju psychospołecznego w ich środowisku lokalnym. W ramach programu w oparciu o kluby młodzieżowe prowadzone są działania psychokorekcyjne, socjoterapeutyczne, edukacyjne, psychoedukacyjne wychowawczo-rozwojowe oraz działania środowiskowe integrujące środowisko lokalne wokół rozwiązywania problemu narkomanii.
Wyniki ewaluacji wskazują, że uczestnictwo w programie pozytywnie wpływa m.in. na ograniczenie używania substancji psychoaktywnych, funkcjonowanie w grupie rówieśniczej . W środowisku lokalnym nawiązano i udoskonalono współpracę pomiędzy instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem patologiom społecznym, zweryfikowano istniejące i wprowadzono nowe programy profilaktyczne do szkół. Program jest realizowany w środowiskach lokalnych na terenie Lublina i Puław od 1989 roku.
„Pracownia Profilaktyki Dzieci i Młodzieży" Towarzystwa „Altum" to pozaszkolny program profilaktyki selektywnej. Odbiorcy programu to dzieci i młodzież w wieku 10-25 lat z grup podwyższonego ryzyka, wobec których istniało podejrzenie, że zetknęli się ze środkami odurzającymi. Cel ogólnym programu to zapobieganie zagrożeniom prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży, a w szczególności uzależnieniom i różnym formom patologii społecznej. Program kładzie nacisk na promocję zdrowia jako jednego z najważniejszych elementów profilaktyki.
Program realizowany jest w formie zajęć edukacyjnych, sojoterapeutycznych i terapeutycznych, poradnictwo i interwencje, zajęcia twórcze, szkolenia młodzieżowych liderów i działania w środowisku lokalnym. Działania ukierunkowane są na modyfikację zachowań, kształtowanie postaw prozdrowotnych, integrację i wspieranie środowiska lokalnego w inicjatywach na rzecz profilaktyki uzależnień. Wyniki ewaluacji programu wskazują na pozytywne efekty w zakresie m.in. używania substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież, poziomu wiedzy o szkodliwości używania ww. środków, umiejętności społecznych. Program jest realizowany od 2004 roku, na terenie województwa podkarpackiego i mazowieckiego.