Na mocy Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 27 oraz na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie uzależnienia, Dyrektor Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii wprowadza z dniem 26 czerwca 2017 r. następujące procedury dotyczące egzaminu końcowego dla szkoleń certyfikujących:
I. Wprowadzenie
W niniejszym dokumencie użyto następującego nazewnictwa:
1. procedury - oznacza to procedury i zasady organizacji egzaminu certyfikacyjnego przeprowadzanego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, prowadzonego w ramach specjalistycznych szkoleń w zakresie instruktora i specjalisty terapii uzależnień.
2. egzamin - odnosi się egzaminu certyfikacyjnego dla ubiegających się o Certyfikat Specjalisty Terapii Uzależnień lub Instruktora Terapii Uzależnień
3. szkolenie - odnosi się do szkoleń certyfikowanych, rekomendowanych przez Dyrektora Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii
4. Biuro - oznacza to Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii
5. Komisja - oznacza Komisję Egzaminacyjną, powołaną przez Dyrektora Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii w celu przeprowadzenia egzaminu kończącego specjalistyczne szkolenie certyfikowane w zakresie terapii uzależnień.
II. Zasady ogólne egzaminu certyfikacyjnego
§ 2
Organizator egzaminu
1. Organizatorem egzaminu końcowego dla szkoleń certyfikowanych w zakresie instruktora i specjalisty terapii uzależnień jest Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
2. Egzamin organizowany jest co najmniej dwa razy w roku.
3. Informacje o zakończeniu edycji szkolenia podmiot szkolący przesyła do Dyrektora Biura.
4. Informacje dotyczące terminu i miejsca egzaminu podawane są na stronie internetowej Biura oraz na stronie internetowej podmiotu szkolącego.
5. Po ustaleniu terminu i miejsca egzaminu pisemnego i ustnego Dyrektor Krajowego Biura powołuje jedną lub kilka Komisji Egzaminacyjnych.
§ 3
Warunki dopuszczenia do egzaminów
1. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego jest zaliczenie przez uczestnika szkolenia poszczególnych części szkolenia.
2. W celu zakwalifikowania się do egzaminu końcowego uczestnik szkolenia zobowiązany jest do przesłania kompletu dokumentów do sekretariatu Biura w terminie określonym przez Dyrektora Biura.
3. W skład kompletu wymaganych dokumentów wchodzą:
a) Odpowiednio odpis świadectwa ukończenia szkoły średniej lub dyplomu ukończenia studiów wyższych i uzyskania tytułu magistra lub kopii notarialnie potwierdzonej za zgodność z oryginałem,
b) Zaświadczenia o ukończeniu części teoretyczno-warsztatowej szkolenia wydane przez podmiot szkolący,
c) Zaświadczenie z podmiotu szkolącego dotyczące realizowanego modułu szkolenia (w przypadku, gdy informacja ta nie jest podana na zaświadczeniu o ukończeniu części teoretyczno-warsztatowej),
d) Zaświadczenie o zaliczeniu stażu klinicznego wydane przez placówkę stażową (w przypadku uczestniczenia w module I należy przedstawić zaświadczenia o odbyciu staży w ramach Modułu I i Modułu II).
e) Zaświadczenie o zaliczeniu superwizji klinicznej wydane przez superwizora,
f) Wypełniony wniosek o zakwalifikowanie do egzaminu certyfikującego (do pobrania ze strony Biura),
g) Dwa egzemplarze pracy dotyczącej studium przypadku w wersji papierowej oraz wersję elektroniczną pracy zapisaną na nośniku CD.
4. Biuro zamieszcza na stronie internetowej www.kbpn.gov.pl, listę osób zakwalifikowanych do przystąpienia do egzaminu.
§ 4
Komisje Egzaminacyjne
1. Komisje Egzaminacyjne powoływane są przez Dyrektora Biura.
2. W skład Komisji Egzaminacyjnych wchodzą dwaj przedstawiciele podmiotów prowadzących szkolenie w dziedzinie uzależnień oraz dwaj przedstawiciele Biura.
3. Podmiot szkolący jest zobowiązany do pisemnego przedstawienia dwóch kandydatów, upoważnionych do zasiadania w komisji.
4. Dyrektor wskazuje Przewodniczących Komisji spośród przedstawicieli Biura, powołanych do uczestnictwa w Komisjach.
5. Wynagrodzenie Członków Komisji określa taryfikator :
- Uczestnictwo w egzaminie pisemnym - 160 złotych brutto
- Sprawdzenie pracy pisemnej (kwota za 1 pracę) - 140 zł brutto
- Uczestnictwo w egzaminie ustnym - 80 zł brutto/ za godzinę zegarową
7. Komisje ulegają rozwiązaniu po zakończeniu prac.
III. Zasady szczegółowe egzaminu certyfikacyjnego
§ 5
Koszt Egzaminu
1. Koszty egzaminu ponosi uczestnik szkolenia.
2. Koszt egzaminu podawany jest przez Biuro, w momencie ogłoszenia listy zakwalifikowanych do egzaminu pisemnego a następnie ustnego, wraz z podaniem numeru konta bankowego, na które należy dokonywać wpłat.
3. Z środków uzyskanych z opłat egzaminacyjnych, Krajowe Biuro pokrywa koszty organizacji egzaminu oraz innych nakładów poniesionych w tym celu.
4. Koszt egzaminu pisemnego kalkulowany jest na podstawie następujących składowych: liczby osób w egzaminowanej grupie, kosztów wynajęcia sali egzaminacyjnej, kosztów wynagrodzeń i dojazdów Członków Komisji Egzaminacyjnej oraz kosztów materiałów biurowych.
5. Koszt egzaminu ustnego kalkulowany jest na podstawie następujących składowych: liczby osób w egzaminowanej grupie, kosztów wynagrodzeń, dojazdów i zakwaterowania Członków Komisji Egzaminacyjnej, kosztów sprawdzenia prac, kosztów materiałów biurowych oraz kosztów administracyjnych.
6. W przypadku niedokonania wpłaty za egzamin, osoba nie zostanie do niego dopuszczona.
§ 6
Egzamin pisemny
1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu pisemnego i ustnego jest przedstawienie dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz oryginału potwierdzenia zapłaty za egzamin.
2. Uczestnik egzaminu wpisuje się na listę obecności.
3. Sala egzaminacyjna, w której odbywać się będzie egzamin pisemny powinna posiadać warunki do samodzielnej pracy zdającego.
4. Egzaminowani zajmują miejsca wskazane im przez Członków Komisji lub oznaczone kartką z imieniem i nazwiskiem egzaminowanego.
5. Po zajęciu miejsc przez uczestników egzaminu Przewodniczący Komisji:
- Informuje o organizacji i przebiegu egzaminu pisemnego
- Nakazuje wyłączyć telefony komórkowe
- Informuje o terminie i miejscach uzyskania informacji o wynikach egzaminu.
7. Arkusze testów są numerowane
8. Członkowie Komisji wręczają uczestnikom egzaminu arkusze testu.
9. Po rozdaniu arkuszy testu Przewodniczący Komisji ogłasza rozpoczęcie egzaminu pisemnego.
10. Egzamin pisemny trwa 80 minut.
11. Testy są wypełniane długopisem, prawidłowa odpowiedź powinna zostać zaznaczona „X". Błędna odpowiedź powinna zostać umieszczona w kółku,
12. Test dla instruktora i specjalisty obejmuje ten sam zakres pytań. Różnicowany będzie na poziomie analizy odpowiedzi i wyniku.
13. Kontaktowanie się z innymi osobami podczas egzaminu, a także korzystanie z niedozwolonych materiałów może być podstawą przerwania egzaminu pisemnego i skutkować dyskwalifikacją osoby egzaminowanej.
14. O dyskwalifikacji decyduje Przewodniczący Komisji. Fakt przerwania i zdyskwalifikowania uczestnika egzaminu powinien zostać odnotowany w protokole.
15. Dyskwalifikacja oznacza nie zaliczenie egzaminu.
16. Podczas egzaminu pisemnego obowiązuje zakaz opuszczania sali przez uczestników egzaminu. W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się opuszczenie sali przez uczestnika za zgodą Przewodniczącego Komisji. Przed opuszczeniem sali osoba powinna pozostawić arkusz testu u Przewodniczącego Komisji. Informacja o opuszczeniu sali, zostaje odnotowana w protokole egzaminu.
17. W przypadku stwierdzenia błędów drukarskich uniemożliwiających udzielenie prawidłowej odpowiedzi lub w przypadku uwag merytorycznych do pytań osoba egzaminowana ma prawo zgłosić zastrzeżenie w trakcie egzaminu na ręce Przewodniczącego Komisji. Przewodniczący Komisji, odnotowuje zastrzeżenie w protokole egzaminacyjnym i weryfikuje je wraz z Członkami Komisji bezpośrednio po jego złożeniu.
18. Po upływie czasu, przeznaczonego na udzielenie odpowiedzi, Przewodniczący Komisji ogłasza koniec egzaminu pisemnego, nakazuje oddanie arkuszy testu i opuszczenie Sali. W przypadku wcześniejszego zakończenia testu, egzaminowany oddaje arkusz testu Komisji i opuszcza salę egzaminacyjną.
19. Wynik egzaminu pisemnego Krajowe Biuro opublikuje na stronie Biuletynu Informacji Publicznej KBPN http://bip.kbpn.pl/ w ciągu 7 dni od momentu przeprowadzenia testu. Informacja o wyniku egzaminu obejmować będzie wyłącznie nazwiska osób, które egzamin zaliczyły.
20. Komisja sporządza protokół z egzaminu pisemnego, zawierający wszelkie dodatkowe informacje dotyczące przebiegu egzaminu ujęte w § 6, ust. 2, 14, 16, 17 niniejszego dokumentu.
21. Zdający, który uzyskał ocenę negatywną z części pisemnej egzaminu może przystąpić do egzaminu poprawkowego, podczas kolejnego egzaminu organizowanego przez Biuro.
§ 7
Egzamin ustny
1. Warunkiem przystąpienia do części ustnej egzaminu jest zaliczenie egzaminu pisemnego oraz uzyskanie pozytywnej opinii recenzenta/recenzentów na temat nadesłanego studium przypadku.
2. Egzamin ustny obejmuje sprawdzian umiejętności nabytych przez osobę przystępującą do egzaminu, niezbędnych do prowadzenia rehabilitacji osób uzależnionych i polega na przygotowaniu studium przypadku i przedstawieniu go przed Komisją oraz ustnej odpowiedzi na pytania zadawane przez członków Komisji lub losowane przez zdającego.
3. Wskazówki dotyczące przygotowania studium przypadku:
- Przedstawione studium przypadku musi być merytorycznie związane z certyfikatem, o który słuchacz się ubiega i dotyczyć osoby używającej szkodliwie narkotyków lub uzależnionej od nich,
- Studium dotyczyć ma konkretnego klienta spośród osób, z którymi słuchacz pracował w przeciągu ostatniego 1,5 roku (lub nadal pracuje) przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.
- Studium przypadku powinno być napisane w standardowym formacie (czcionka 12, odstępy 1,5) i przesłane do Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii w 2 egzemplarzach w wersji papierowej oraz w wersji elektronicznej na nośniku CD.
4. Strona tytułowa powinna zawierać następujące informacje:
- Imię i nazwisko autora studium przypadku
- Wykształcenie autora studium przypadku
- Zakres zdawanego egzaminu (specjalista terapii uzależnień lub instruktor terapii uzależnień)
- Nazwa podmiotu szkolącego
- Miejsce prowadzenia opisywanej terapii
- Obecne miejsce pracy autora studium przypadku
- Forma leczenia klienta/pacjenta (stacjonarne/ambulatoryjne)
- Liczba sesji terapii indywidualnej przeprowadzonych przez Autora z danym pacjentem
- Czas, w którym prowadzona była terapia, od ............ do ............. (proszę pamiętać, że "studium dotyczyć ma konkretnego klienta spośród osób, z którymi słuchacz pracował w przeciągu ostatniego 1,5 roku (lub nadal pracuje) przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy").
Po stronie tytułowej w pracy powinno znaleźć sie odręcznie popisane "OŚWIADCZENIE O SAMODZIELNYM NAPISANIU STUDIUM PRZYPADKU", którego wzór można pobrać tutaj.
5. Zawartość treściowa studium przypadku - specjalista terapii uzależnień- podstawowe dane o kliencie m.in. wiek, płeć, stan cywilny, informacje o wcześniejszych próbach leczenia, informacje dotyczące długości czasu, w którym terapeuta pracował z pacjentem(nie krócej niż 6 miesięcy).W celu uniknięcia możliwości identyfikacji tożsamości klienta w studium przypadku należy posługiwać się wyłącznie fikcyjnymi inicjałami,
- źródła informacji o kliencie,
- opis stanu pacjenta przy zgłoszeniu się do placówki,
- wskazanie czynników, które doprowadziły do powstania problemu nadużywania/uzależnienia od substancji psychoaktywnych oraz trwania uzależnienia,
- sformułowanie celów terapii, opis zastosowanych przez osobę zdającą egzamin metod terapeutycznych,
- opis przebiegu procesu terapii w wyniku zastosowanych interwencji terapeutycznych
- opis efektów terapii,
- sformułowanie prognozy odnośnie dalszego procesu zdrowienia klienta i jego funkcjonowania.
6. Zawartość treściowa studium przypadku - instruktor terapii uzależnień
- podstawowe dane o kliencie m.in. wiek, płeć, stan cywilny, informacje o wcześniejszych próbach leczenia, informacje jak długo terapeuta pracował z pacjentem (nie krócej niż 6 miesięcy)
W celu uniknięcia możliwości identyfikacji tożsamości klienta w studium przypadku należy posługiwać się wyłącznie fikcyjnymi inicjałami, - źródła informacji o kliencie,
- opis stanu pacjenta przy zgłoszeniu się do placówki,
- opis programu terapii klienta,
- opis zadań z programu terapii klienta, w których uczestniczyła osoba zdająca egzamin oraz opis sposobów ich realizacji przez osobę zdającą egzamin.
- opis uzyskanych efektów terapii w wyniku zrealizowanych zadań terapeutycznych.
7. Praca powinna zostać przesłana lub złożona pocztą w dwóch egzemplarzach w wersji papierowej oraz w wersji elektronicznej na nośniku CD w sekretariacie Biura, w terminie ustalonym przez Dyrektora Biura.
8. Nadesłane na egzamin studia przypadków są sprawdzane pod kątem popełnienia plagiatu. Przyjmuje się, że procent plagiatu dyskwalifikujący daną pracę to 30%. W przypadku gdy studium przypadku złożone na egzamin certyfikujący przekracza dopuszczalny procent plagiatu jej autor nie zostaje zakwalifikowany do egzaminu w danej sesji o czym jest informowany pisemnie. Informacja o popełnieniu plagiatu zostaje przekazana organom ścigania.
9. Przedstawione prace zostają ocenione przez recenzentów, będących jednocześnie członkami Komisji, powołanych przez Dyrektora Biura.
10. Biuro dokonuje podziału nadesłanych prac pomiędzy recenzentów.
11. W przypadku negatywnej oceny pracy, recenzent zgłasza ten fakt wraz z pisemnym uzasadnieniem do Przewodniczącego Komisji, który przekazuje tę pracę do oceny innemu członkowi Komisji.
12. W przypadku uzyskania 2 negatywnych opinii na temat nadesłanego studium przypadku słuchacz nie zostaje dopuszczony do egzaminu ustnego.
13. Biuro zamieszcza na stronie internetowej www.kbpn.gov.pl, informacje o osobach dopuszczonych do egzaminu ustnego, jego terminie i miejscu.
14. Członkowie Komisji decydują o ocenie zdającego większością głosów.
W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos Przewodniczącego Komisji.
15. Przy ocenie zdającego stosuje się następujące oceny: pozytywną albo negatywną
16. Zdający, który uzyskał pozytywną ocenę z części pisemnej i ustnej egzaminu, otrzymuje certyfikat instruktora lub specjalisty terapii uzależnień, w zależności od zakresu szkolenia, w którym uczestniczył i zakwalifikowania do grupy egzaminacyjnej.
17. W przypadku uzyskania negatywnej oceny tylko z części ustnej powtarza się tylko tę część egzaminu podczas kolejnego egzaminu organizowanego przez KBPN.
18. W przypadku ponownego przystępowania do części ustnej egzaminu należy złożyć nowe studium przypadku, opracowane na podstawie pracy z innym pacjentem niż opisanym w poprzednio złożonym studium przypadku.
19. Komisja sporządza protokół z egzaminu ustnego, zgodny z załącznikiem nr 1.
20. Przewodniczący Komisji przekazuje protokół Dyrektorowi Biura.
21. Podczas egzaminu ustnego, po uzyskaniu zgody Komisji i zdającego, może być obecny w charakterze obserwatora, przedstawiciel podmiotu zatrudniającego zdającego.
§ 8
Certyfikaty
1. Dokumentem potwierdzającym ukończenie szkolenia w dziedzinie uzależnień oraz zdanie egzaminu jest certyfikat instruktora terapii uzależnień lub certyfikat specjalisty terapii uzależnień, wydawany przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
2. Wzory certyfikatów określone zostały w załącznikach 2 i 3 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 2006r. w sprawie szkolenia w dziedzinie uzależnień (Dz.U. Nr 132, poz. 931).
3. Kopia certyfikatów przechowywana jest przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
§ 9. Sytuacje wyjątkowe
1. W przypadku zaistnienia takich okoliczności jak zniszczenie wypełnionego arkusza testowego lub jego zaginięcie, co uniemożliwi weryfikację poprawności udzielonych odpowiedzi, istnieje konieczność powtórnego przystąpienia do części pisemnej egzaminu przez uczestnika, którego sytuacja dotyczy.
2. Zaistnienie sytuacji opisanej w §9 punkt 1 jest odnotowywane w zbiorczym protokole z egzaminu.
3. Powtórne przystąpienie do części pisemnej egzaminu może nastąpić w kolejnej sesji egzaminacyjnej, w dodatkowym terminie w tej samej sesji egzaminacyjnej w formie stacjonarnej lub w dodatkowym terminie w tej samej sesji egzaminacyjnej w formie zdalnej.
4. Decyzję odnośnie formy i terminu powtórnego przystąpienia do części pisemnej egzaminu podejmuje uczestnik egzaminu w porozumieniu z Krajowym Biurem.
5. Na potrzeby powtórnego przystąpienia do części pisemnej egzaminu Dyrektor Krajowego Biura powołuje Zarządzeniem Komisję Egzaminacyjną.
6. Krajowe Biuro określa szczegóły przeprowadzenia egzaminu pisemnego w trybie on-line i odpowiednio wcześniej informuje o nich uczestnika, którego dotyczy sytuacja opisana w §9 punkt 1.
Data: 13 stycznia 2021 roku
Zatwierdził:
Dyrektor Krajowego Biura
Przeciwdziałania Narkomanii
Piotr Jabłoński
