W debacie publicznej podkreśla się, że wszechstronne, zrównoważone i oparte na wynikach badań naukowych podejście obejmuje profilaktykę, leczenie, ograniczanie podaży oraz ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych.
Najpoważniejsze zagrożenia zdrowotne obejmują: ryzyko zakażenia żółtaczką typu B i C, HIV, gruźlicą oraz ryzyko przedawkowania narkotyku. Do zagrożeń społecznych należą zachowania kryminogenne, bezdomność, wykluczenie z rynku pracy.
Działania ukierunkowane na ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych obejmują kombinację wielu, różnorodnych interwencji, dopasowanych do potrzeb lokalnego śodowiska. Mogą one obejmować programy wymiany igieł i strzykawek, programy leczenia substytucyjnego, doradztwo, pokoje bezpiecznych iniekcji, edukacje rówieśniczą oraz outreach, promocję polityki, której celem jest ochrona populacji i grup ryzyka (WHO, 2009).
Krajowe Biuro od wielu lat dofinansowuje i merytorycznie wspiera programy redukcji szkód zdrowotnych i społecznych, adresowane do czynnych użytkowników narkotyków.
Innym nurtem działań, finansowanym i wspieranym przez Krajowe Biuro, są programy ograniczania szkód zdrowotnych wśród okazjonalnych użytkowników narkotyków: w klubach, dyskotekach, pubach. Programy te ukierunkowane są m.in. na ostrzeganie przed ryzykiem związanym z używaniem poszczególnych substancji, w szczególności przedawkowania a także ryzykiem zostania ofiarą przestępstwa.
Warto również wspomnieć, że organizacje pozarządowe podejmują wysiłki zmierzające do realizacji programów w nowych środowiskach i lokalizacjach. Pomimo hermetyczności niektórych środowisk realizatorzy docierają do osób homoseksualnych, osób sprzedających usługi seksualne. Część organizacji współpracujących z Krajowym Biurem realizuje swoje programy z powodzeniem w jednostkach penitencjarnych.
Zgodnie z zapisami Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010, jednostki samorządu terytorialnego, dążyć powinny do poprawy dostępności świadczeń na poziomie regionalnym i lokalnym, w szczególności m.in. poprzez rozwój programów ograniczania szkód zdrowotnych. Zapis ten powinien znaleźć odzwierciedlenie w tworzonych gminnych programach i stać się jednym z priorytetowych działań gminy w zakresie wsparcia osób uzależnionych znajdujących się poza systemem opieki zdrowotnej.
Wykaz programów, które uzyskały dotację Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2011.
Literatura dodatkowa:
"Harm reduction: evidence, impacts and challenges" , EMCDDA monographs, Lisbon 2010