Wskaźnik chorób zakaźnych związanych z narkotykami jest jednym z kluczowych wskaźników monitorowania Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA). Został wprowadzony w celu wiarygodnego monitorowania występowania zakażeń HIV oraz wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, a także zachorowań na AIDS wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków. Monitoring chorób zakaźnych oparty jest o wzajemnie uzupełniające się podejścia: zbieranie istniejących danych pochodzących z rutynowych źródeł oraz przeprowadzanie specjalistycznych badań. Dane dotyczące wirusowego zapalenia wątroby typu B i C oraz HIV zbierane są zatem na podstawie prowadzonych badań przekrojowych oraz rutynowego systemu monitorowania zakażeń.
W krajach Unii Europejskiej dane zbierane są przez sieć krajowych punktów kontaktowych REITOX (National Focal Points) oraz przez wyznaczonych ekspertów krajowych. W Polsce Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii zajmuje się monitoringiem chorób zakaźnych w oparciu o dane przekazywane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny. Ogólnopolskie informacje dotyczące zakażeń HIV, HCV oraz HBV, a także zachorowań na AIDS związanych z iniekcyjnym używaniem narkotyków otrzymywane są dzięki rutynowo prowadzonym testom diagnostycznym, których wyniki nadsyłane są w sprawozdaniach do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny przez Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne (SANEPID) w ramach systemu zbiorczego zgłaszania zachorowań na choroby zakaźne. Ponadto Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, realizuje badania przekrojowe w postaci przeprowadzania testów biologicznych oraz ankietowania odpowiednio skonstruowanym kwestionariuszem. Obydwa źródła dostarczają szczegółowych informacji o iniekcyjnych użytkownikach narkotyków i stanowią uzupełnienie ogólnego nadzoru nad HIV/AIDS oraz systemu zawiadomień o wirusowym zapaleniu wątroby.
Najnowsze dane dotyczące nowych zakażeń HIV oraz nowych zachorowań na AIDS wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków w Polsce pochodzą z 2011 roku, w którym odnotowano 1095 przypadków zakażeń HIV ogółem, w tym 58 wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków - IDU (954 przypadki ogółem i 39 wśród IDU w roku 2010, 956 przypadków ogółem i 54 wśród IDU w roku 2009). Nowe zachorowania na AIDS w 2011 roku dotyczyły 170 przypadków ogółem, w tym 56 wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków.
Bardziej szczegółowe informacje na temat zakażeń HIV oraz zachorowań na AIDS wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków dostępne są w raportach dotyczących sytuacji narkotykowej w Polsce:
Raport Krajowy 2009 str. 72-77
Raport Krajowy 2010 (wersja w języku angielskim) str. 76-86
Raport Krajowy 2011 (wersja w języku angielskim) str. 96-104
Ostatnie badanie przekrojowe realizowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii dotyczy 2009 roku. Oszacowane rozpowszechnienie HIV w populacji iniekcyjnych użytkowników narkotyków w badanych miastach wyniosło 10,3%, a szacunkowa częstość występowania przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C - 47,6% (więcej informacji dostępnych w raporcie z badania NIZP-PZH 2009).