Wskaźnik używania narkotyków w społeczeństwie  jest jednym z pięciu kluczowych wskaźników Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA). Polskie badania w populacji generalnej dotyczące rozpowszechnienia,  postaw i zachowań oparte są na metodologii EMCDDA oraz Pompidou Group. Badania w populacji generalnej przeprowadzane są na próbie losowej mieszkańców w wieku 15-64 lat za pomocą wywiadów kwestionariuszowych. Zachowana jest zatem porównywalność wyników na poziomie europejskim.

Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii co cztery lata realizuje badania w populacji generalnej (2002, 2006, 2010) oraz zleca do realizacji badania młodzieży szkolnej ESPAD - European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (badania IPiN - 1993, 1997, 2003, 2007 i 2011) i „Młodzież" (badania Fundacji CBOS  - 2003, CBOS - 2008, CBOS - 2010).  Wyniki z badań stanowią rekomendację oraz wskazówki dla kształtowania polityki w obszarze przeciwdziałania narkomanii. Ponadto są wykorzystywane do ewaluacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. W badaniach ogólnopolskich biorą udział Urzędy Marszałkowskie, zlecając do realizacji badania wojewódzkie, których wyniki wykorzystywane są do kształtowania polityki na poziomie województwa.

Wyniki badań ogólnopolskich realizowanych metodologią ESPAD w 2007 r. wskazały na stabilizację lub nawet spadek problemu używania narkotyków wśród młodzieży szkolnej. W 2007 r. 16% badanej młodzieży (15-16 lat) deklarowało chociaż jednorazowy kontakt z marihuaną i haszyszem, a w przypadku amfetaminy 4%. Rozpowszechnienie używania narkotyków w Polsce jest niższe niż  w innych krajach UE, z wyłączeniem zażywania leków uspokajających i nasennych bez przepisu lekarza (18% badanych). W przypadku tych środków Polska należy do krajów o najwyższym rozpowszechnieniu (więcej informacji dostępnych w międzynarodowym raporcie ESPAD 2007).

Wyniki badania ESPAD z 2011 r. wskazały, że najbardziej popularne substancje nielegalne, po które sięga młodzież, to marihuana i haszysz. Do używania przetworów konopi przyznało się 24,3% 15-16-latków  i 37,3% 17-18-latków. W obu przypadkach stanowiło to wzrost względem wyników z 2007 r. Wśród substancji nielegalnych na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia używania uplasowała się amfetamina. Nie odnotowano jednak zdecydowanego zróżnicowania pomiędzy  pomiarami w 2007 r. i 2011 r. w przypadku stymulantów oraz innych substancji.